November 2022

มียารักษา โควิด-19
ฟาวิพิราเวีย (Favipiravir)
โมลนูพิราเวีย (Molnupiravir)

ฝีดาดวานร โรคฝีดาษวานรเป็นโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนที่เกิดจากเชื้อไวรัสซึ่งแสดงอาการคล้ายลักษณะอาการของผู้ป่วยโรคฝีดาษที่เคยพบเห็นในอดีต แต่อาการของโรครุนแรงน้อยกว่า อย่างไรก็ตาม ภายหลังการกำจัดโรคฝีดาษได้สำเร็จในปี 2523 และการยุติการฉีดวัคซีนโรคฝีดาษ โรคฝีดาษวานรได้อุบัติขึ้นเป็นเชื้อไวรัส orthopoxvirus ที่สำคัญที่สุดสำหรับภาคสาธารณสุข ส่วนใหญ่โรคฝีดาษวานรพบในแถบแอฟริกากลางและแอฟริกาตะวันตก พบได้บ่อยบริเวณใกล้พื้นที่ป่าฝนเขตร้อนและเริ่มแพร่กระจายในเขตเมืองเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ สัตว์ที่เป็นพาหะ ได้แก่ สัตว์ฟันแทะและสัตว์ตระกูลลิง การแพร่เชื้อ การแพร่เชื้อของโรคติดต่อจากสัตว์สู่คนอาจเกิดขึ้นจากการสัมผัสกับเลือด ของเหลวในร่างกาย รอยโรคผิวหนังหรือเยื่อเมือกของสัตว์ติดเชื้อโดยตรง ในทวีปแอฟริกา มีหลักฐานที่ยืนยันการตรวจพบการติดเชื้อไวรัสฝีดาษวานรในสัตว์หลายชนิด ได้แก่ กระรอกเชือก, กระรอกต้นไม้, หนูแกมเบียที่มีถุงหน้าท้อง, หนูดอร์เมาซ์, สัตว์ตระกูลลิงหลายชนิด และสัตว์ชนิดอื่น แหล่งรังโรคในธรรมชาติของไวรัสฝีดาษวานรยังไม่ถูกระบุแน่ชัด แต่สัตว์ฟันแทะมีความเป็นไปได้มากที่สุด การรับประทานเนื้อสัตว์ที่ไม่สุกพอและผลิตภัณฑ์อื่นจากสัตว์ติดเชื้อเป็นปัจจัยเสี่ยงที่เป็นไปได้ ประชาชนที่อาศัยอยู่ในบริเวณหรือใกล้พื้นที่ป่าอาจมีโอกาสทางอ้อมหรือโอกาสเสี่ยงน้อยที่จะสัมผัสสัตว์ติดเชื้อ การแพร่เชื้อจากคนสู่คนเกิดขึ้นได้จากการสัมผัสกับสารคัดหลั่งจากทางเดินหายใจหรือรอยโรคผิวหนังของผู้ติดเชื้อ หรือการสัมผัสกับวัตถุที่ปนเปื้อนไม่นาน ปกติการแพร่เชื้อผ่านละอองน้ำจากการหายใจเกิดขึ้นได้เมื่อใบหน้าอยู่ใกล้ชิดกัน ซึ่งเป็นเหตุให้บุคลากรสาธารณสุข คนในบ้านเดียวกัน และผู้สัมผัสใกล้ชิดคนอื่นของผู้ติดเชื้อมีความเสี่ยงเพิ่มขึ้น อย่างไรก็ตาม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ห่วงโซ่การแพร่เชื้อในชุมชนที่ยาวที่สุดที่ถูกบันทึกไว้ได้เพิ่มขึ้นและสถิติการติดเชื้อจากคนหนึ่งไปยังอีกคนหนึ่งสูงสุดเพิ่มขึ้นจาก 6 รายเป็น 9 ราย ตัวเลขนี้อาจแสดงถึงภูมิคุ้มกันในทุกชุมชนที่ลดลงเรื่อย ๆ เนื่องจากยุติการฉีดวัคซีนโรคฝีดาษ นอกจากนี้ การแพร่เชื้ออาจเกิดขึ้นผ่านรกจากแม่สู่ทารกในครรภ์ (ซึ่งอาจทำให้เกิดโรคฝีดาษวานรตั้งแต่กำเนิด) หรือเกิดขึ้นระหว่างการสัมผัสใกล้ชิดขณะคลอดและหลังคลอด ถึงแม้ว่าการสัมผัสใกล้ชิดทางกายเป็นปัจจัยเสี่ยงการแพร่เชื้อที่รู้จักกันเป็นอย่างดี ปัจจุบันยังไม่แน่ชัดว่าโรคฝีดาษวานรสามารถแพร่เชื้อผ่านการมีเพศสัมพันธ์หรือไม่

โรคไฮแปงไจน่า รู้จัก โรคเฮอร์แปงไจน่า โรคเฮอร์แปงไจน่า (Herpangina) โรคตุ่มแผลในปากเด็กโรคนี้เกิดจากเชื้อไวรัสที่อยู่ในกลุ่มคอกซากีไวรัสกรุ๊ปเอ (Coxsackie viruses A sero type 1 – 10, 16 และ 22) และเอ็นเทอร์โรไวรัส (Enterovirus) ซึ่งเป็นไวรัสชนิดเดียวกันกับโรคมือ เท้า ปาก พบบ่อยในเด็กอายุ 3 – 10 ปี โรคเฮอร์แปงไจน่า ติดต่อได้อย่างไร? การติดต่อเกิดขึ้นได้จากการสัมผัส หรือรับประทานสิ่งที่ปนเปือนกับเสมหะ น้ำมูก น้ำลาย หรืออุจจาระของผู้ที่ติดเชื้อ ผู้ที่ติดเชื้อโรคเฮอร์แปงไจน่ามักพบได้ในเด็กมากกว่าในผู้ใหญ่ โดยเฉพาะอายุน้อยกว่า 10 ปี ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากเด็กเล็กยังไม่มีภูมิต้านทานของเชื้อนี้เพียงพอ โดยเฉพาะเด็กที่อยู่รวมกันในโรงเรียนอนุบาล หรือสถานเลี้ยงเด็ก เพราะเด็กมักเล่นของเล่นร่วมกัน หยิบจับสิ่งของร่วมกัน ดังนั้นโรคนี้จึงมักระบาดได้ง่าย เพราะมีโอกาสติดต่อได้ง่าย โดยเชื้อนี้จะอยู่ได้นานในอากาศเย็น และชื้น จึงมักระบาดมากในฤดูฝน แต่ก็สามารถพบได้ตลอดทั้งปี อาการของโรค อาการของโรคแตกต่างกันไปในเด็กแต่ละคน ที่พบได้คือ มีไข้แบบเฉียบพลัน ได้รับยาลดไข้แล้วไม่ดีขึ้น และอาจมีไข้สูง

โรคมือเท้าปาก เกิดจากอะไร โรคนี้เกิดจากการติดเชื้อไวรัสกลุ่มเอนเทอโร (Enterovirus) ซึ่งปัจจุบันมีมากกว่า 100 สายพันธุ์ แต่สายพันธุ์สำคัญที่เป็นสาเหตุของโรคมือ เท้า ปากบ่อยที่สุด ได้แก่ ไวรัสค็อกแซคกีเอชนิด 16(Coxackievirus A 16) และไวรัสเอนเทอโร ชนิด 71 (Enterovirus 71 หรือ EV71) ข้อสังเกตอาการแรกเริ่มของโรคมือเท้าปาก •มีไข้เฉียบพลัน •ปวดหัว ปวดท้อง เมื่อยตัว •เจ็บคอ เบื่ออาหาร เด็กจะไม่ยอมทานอะไรเลยเพราะเจ็บแผลในปาก •เด็กจะมีน้ำลายเหนียว ไหลยืดมากผิดปกติอยู่ตลอดเวลา ถ้าลูกมีอาการดังกล่าวพอเวลาผ่านไปสัก 2 วัน เพดานปากของลูกจะเป็นแผล กินอาหารและน้ำไม่ได้ ร้องไห้งอแงตลอดเวลา และหลังจากนั้น อีก 2 วันจะมีตุ่นใสขึ้นตามมือ เท้า ลำตัวและก้นเด็ก ช่วงที่ลูกกินอะไรไม่ได้คุณพ่อคุณแม่ต้องคอยป้อนน้ำลูกให้บ่อยที่สุดเพราะเด็กอาจมีอาการขาดน้ำจากการที่ลูกไม่ยอมกินน้ำนั่นเอง วัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก ชนิดรุนแรง จากเชื้อเอนเทอไรไวรัส 71 ตามที่กล่าวมาแล้วข้างต้น คือ โรคมือเท้าปาก มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัสหลายสายพันธ์ ปัจจุบันมีวัคซีนที่ป้องกันโรคนี้แบบเฉพาะเจาะจงต่อเชื้อเอนเทอโรไวรัส 71